czasowa
Za czym kolejka ta stoi?
PRL w muzycznym zwierciadle
Wystawa będzie stanowiła próbę spojrzenia na historię PRL poprzez muzykę rozrywkową lat 1944–1989. Jej głównym celem będzie ukazanie muzyki jako przestrzeni, w której manifestowały się różne reakcje społeczne na system komunistyczny — od aktywnego poparcia, przez pasywną akceptację, aż po rozmaite formy kontestacji czy chęci wpływania na rzeczywistość.
Najważniejsze informacje
01. Gdzie?
Muzeum Historii Polski
02. Ceny biletów
od 10 zł
Planowana na wiosnę 2026 roku ekspozycja „Za czym kolejka ta stoi? PRL w muzycznym zwierciadle” będzie opowiadać o strategiach adaptacji do realiów PRL i próbach odpowiedzi na te realia. Pokaże, jak muzyka towarzyszyła życiu codziennemu Polaków, pełniąc funkcje propagandowe, rozrywkowe, sentymentalne, polityczne czy buntownicze.
Szczególne miejsce na wystawie będzie zajmowała muzyka młodzieżowa – stale ewoluująca, skupiająca energię twórców i odbiorców, stanowiąca fundament wspólnot, subkultur i ruchów społecznych, często wykraczających poza ramy narzucone przez państwo.
Narracja zostanie zbudowana wokół oryginalnych eksponatów z epoki: unikalnych przedmiotów należących do artystów, obiektów z prywatnych kolekcji, nagrań muzycznych i filmowych osadzonych w kontekście społeczno-politycznym PRL. Pamiątki związane z takimi postaciami i zespołami jak: Mieczysław Fogg, Czesław Niemen, Maryla Rodowicz, Skaldowie, Anna Jantar, Kora Jackowska, TSA, Robert Brylewski czy Wojciech Waglewski pozwolą na osobisty kontakt zwiedzających z historią polskiej muzyki, co może stać się dla nich wyjątkowym doświadczeniem.
Wystawa zilustruje również, czym był PRL w sensie mentalnym – z całą jego fasadowością, ograniczeniami wolności słowa i ekspresji. Szczególna uwaga zostanie poświęcona zjawisku „straconego potencjału” – niewykorzystanej kreatywności wielu artystów – wynikającemu z cenzury, warunków ekonomicznych, społecznego konformizmu i politycznej kalkulacji. Artyści często stawali przed wyborem między oryginalnością a dostosowaniem się do wymagań władz i oczekiwań publiczności. Wystawa nie będzie oceniała tych decyzji, ale pokaże ich kontekst i odda głos twórcom.
Przestrzeń wystawy o powierzchni ok. 1200 m² zostanie podzielona na stylizowane, półotwarte moduły tematyczne, które poprowadzą zwiedzających przez kolejne etapy opowieści. Świadomie ograniczymy zastosowanie multimediów na rzecz analogowych form immersyjnych i interaktywnych, odwołujących się do estetyki epoki. Wyjątkiem będą stanowiska z relacjami świadków historii – artystów, dziennikarzy i fanów – nagranymi specjalnie na potrzeby wystawy.
Ekspozycji towarzyszyć będzie rozbudowany program wydarzeń: koncerty legend estrady PRL i współczesnych artystów, reinterpretujących dawne przeboje, występy chóru muzealnego, warsztaty, zajęcia edukacyjne, pokazy filmowe, imprezy kulturalne i rekreacyjne, czerpiące z form popularnych w epoce, a także oprowadzania po wystawie i warsztaty historyczne. Dodatkową atrakcją będzie specjalnie zaprojektowana kolekcja stylizowanych gadżetów. Dzięki różnorodnym formom uczestnictwa widzowie będą mogli współtworzyć opowieść o muzycznym świecie PRL.
Być może wystawa stanie się punktem wyjścia do refleksji nad tym, czy okres PRL wciąż kształtuje naszą współczesność. Czy wysokorozwinięte, technologiczne społeczeństwa demokratycznej Europy mogą wyciągnąć pewne wnioski z czasów – na pierwszy rzut oka – tak odległych ideologicznie i kulturowo?
Czy zagrożenia dla ludzkiej wolności i ekspresji twórczej przyjmują dziś inne, bardziej subtelne, trudniejsze do zauważenia, jednak wcale nie mniej realne formy? W dobie algorytmów, platform cyfrowych i globalnych modeli konsumpcji, coraz mocniej wpływających na sferę kultury, zamierzamy postawić pytania o autentyczność i niezależność artystów i ich twórczości. Zastanowimy się również nad współczesnym wymiarem wolności słowa, prawa do różnorodności, równości, godności i swobody twórczej.
Szczególne miejsce na wystawie będzie zajmowała muzyka młodzieżowa – stale ewoluująca, skupiająca energię twórców i odbiorców, stanowiąca fundament wspólnot, subkultur i ruchów społecznych, często wykraczających poza ramy narzucone przez państwo.
Narracja zostanie zbudowana wokół oryginalnych eksponatów z epoki: unikalnych przedmiotów należących do artystów, obiektów z prywatnych kolekcji, nagrań muzycznych i filmowych osadzonych w kontekście społeczno-politycznym PRL. Pamiątki związane z takimi postaciami i zespołami jak: Mieczysław Fogg, Czesław Niemen, Maryla Rodowicz, Skaldowie, Anna Jantar, Kora Jackowska, TSA, Robert Brylewski czy Wojciech Waglewski pozwolą na osobisty kontakt zwiedzających z historią polskiej muzyki, co może stać się dla nich wyjątkowym doświadczeniem.
Wystawa zilustruje również, czym był PRL w sensie mentalnym – z całą jego fasadowością, ograniczeniami wolności słowa i ekspresji. Szczególna uwaga zostanie poświęcona zjawisku „straconego potencjału” – niewykorzystanej kreatywności wielu artystów – wynikającemu z cenzury, warunków ekonomicznych, społecznego konformizmu i politycznej kalkulacji. Artyści często stawali przed wyborem między oryginalnością a dostosowaniem się do wymagań władz i oczekiwań publiczności. Wystawa nie będzie oceniała tych decyzji, ale pokaże ich kontekst i odda głos twórcom.
Przestrzeń wystawy o powierzchni ok. 1200 m² zostanie podzielona na stylizowane, półotwarte moduły tematyczne, które poprowadzą zwiedzających przez kolejne etapy opowieści. Świadomie ograniczymy zastosowanie multimediów na rzecz analogowych form immersyjnych i interaktywnych, odwołujących się do estetyki epoki. Wyjątkiem będą stanowiska z relacjami świadków historii – artystów, dziennikarzy i fanów – nagranymi specjalnie na potrzeby wystawy.
Ekspozycji towarzyszyć będzie rozbudowany program wydarzeń: koncerty legend estrady PRL i współczesnych artystów, reinterpretujących dawne przeboje, występy chóru muzealnego, warsztaty, zajęcia edukacyjne, pokazy filmowe, imprezy kulturalne i rekreacyjne, czerpiące z form popularnych w epoce, a także oprowadzania po wystawie i warsztaty historyczne. Dodatkową atrakcją będzie specjalnie zaprojektowana kolekcja stylizowanych gadżetów. Dzięki różnorodnym formom uczestnictwa widzowie będą mogli współtworzyć opowieść o muzycznym świecie PRL.
Być może wystawa stanie się punktem wyjścia do refleksji nad tym, czy okres PRL wciąż kształtuje naszą współczesność. Czy wysokorozwinięte, technologiczne społeczeństwa demokratycznej Europy mogą wyciągnąć pewne wnioski z czasów – na pierwszy rzut oka – tak odległych ideologicznie i kulturowo?
Czy zagrożenia dla ludzkiej wolności i ekspresji twórczej przyjmują dziś inne, bardziej subtelne, trudniejsze do zauważenia, jednak wcale nie mniej realne formy? W dobie algorytmów, platform cyfrowych i globalnych modeli konsumpcji, coraz mocniej wpływających na sferę kultury, zamierzamy postawić pytania o autentyczność i niezależność artystów i ich twórczości. Zastanowimy się również nad współczesnym wymiarem wolności słowa, prawa do różnorodności, równości, godności i swobody twórczej.
♦ Kuratorzy: Krzysztof Banach (kurator prowadzący), Marek Stremecki, Tomasz Toborek, Joanna Hübner-Wojciechowska
♦ Koordynacja projektu: Aleksandra Nasiorowska
♦ Produkcja: Karolina Grzyb, Aniela Mikuła, Aleksandra Nasiorowska
♦ Współpraca merytoryczna: Piotr Metz (konsultacje), Jarosław Szubrycht (konsultacje, recenzja), Maciej Wzorek, Paulina Błaszczykiewicz (kwerendy), Piotr Gnidiuk, Gabriela Wachowicz, Wioletta Trzaskoma (licencje)
♦ Koordynacja projektu: Aleksandra Nasiorowska
♦ Produkcja: Karolina Grzyb, Aniela Mikuła, Aleksandra Nasiorowska
♦ Współpraca merytoryczna: Piotr Metz (konsultacje), Jarosław Szubrycht (konsultacje, recenzja), Maciej Wzorek, Paulina Błaszczykiewicz (kwerendy), Piotr Gnidiuk, Gabriela Wachowicz, Wioletta Trzaskoma (licencje)
