Traktat w Schoenbrunn

Księstwo Warszawskie zostało utworzone na mocy porozumienia Napoleona i cara Aleksandra I po wygranej przez Napoleona wojnie z sojuszem prusko-rosyjskim (1807 rok). W wojnie tej armia pruska spisała się jak najgorzej, podczas gdy Rosjanie okazali się godnym i silnym przeciwnikiem dla Francuzów. Apetyty zdobywcze Napoleona postanowiono zatem zaspokoić kosztem Prusaków. Odebrano im ziemie odpowiadające z grubsza terenom zajętym przez nich w II i III rozbiorze Polski (z dodatkiem Bydgoszczy i Torunia lecz bez Gdańska). Księstwo Warszawskie stało się wiernym sojusznikiem i wasalem Francji na wschodzie. Napoleońska Francja została zaatakowana już w 1809 roku przez Austrię. Główne siły Habsburgów wkroczyły na teren Bawarii (również uzależnionej przez Francuzów), zaś wydzielony korpus księcia Ferdynanda d`Este wkroczył na teren Księstwa Warszawskiego. Ferdynand zamierzał szybko zająć Warszawę i podarować ją Prusakom - by wciągnąć ich na powrót do wojny z Napoleonem. Nie wydawało się to trudne, gdyż granica polsko-austriacka przebiegała na Pilicy, zaś duża część wojsk Księstwa była w Hiszpanii, wykorzystywana przez Francuzów do zwalczania tamtejszej partyzantki.Główny dowódca wojsk polskich - książę Józef Poniatowski - przeprowadził jednak kampanię w sposób wybitny. Po przegranej bitwie pod Raszynem przeprawił się przez Wisłę w Warszawie i wkroczył do austriackiej Galicji. Podczas gdy Ferdynand bezskutecznie oblegał Toruń i bezcelowo przemierzał tereny Księstwa, Poniatowski wywołał powstanie w Galicji i faktycznie przejął kontrolę nad tym terenem z Krakowem włącznie.Wojna rozstrzygnęła się ostatecznie na zachodzie. Po przegranej pod Wagram Austriacy uznali swoją przegraną. Na mocy traktatu w Schoenbrunn zawartym 14 października 1809 roku do Księstwa Warszawskiego przyłączono tereny Austrii po Wisłę i San (odpowiadające mniej więcej terenom zajętym przez Habsburgów w III rozbiorze). Na terenach Księstwa znalazły się takie miasta, jak Kraków, Lublin, Kielce i Radom. Znacznie zwiększyło to potencjał gospodarczy i militarny Księstwa - liczba ludności wzrosła z 2,6 mln do 4,3 mln, zaś terytorium ze 103 tys. km2 do 155 tys. km 2.Ilustracja: Mapa Europy Środkowej. Terytorium scedowane przez Austrię w Pokoju w Schönbrunn z 14 października 1809 r. Z Atlasu Historii Współczesnej w Cambridge 1912.