Odrodzenie ciała
Wystawa „Odrodzenie ciała. Organizacje sportowe, turystyczne i opiekuńcze w służbie Niepodległej” przygotowana została w ramach projektu Google Arts & Culture. Poza organizacjami zaprezentowane zostały sylwetki: żeglarza i taternika Mariusza Zaruskiego, geografa, geologa, autora przewodników turystycznych Tadeusza Dybczyńskiego czy też właściciela sieci galicyjskich kin, który sponsorował klub Pogoń Lwów − Ludwika Kuchara. Dzięki unikatowym fotografiom oraz ikonografii zobaczyć można, jak wygląda serce nagle zmarłego atlety, wystawione w lwowskim Muzeum Higieny.
Najważniejsze informacje
01. Gdzie?
Google Arts & Culture
02. Kurator wystawy
Pomysł, tekst polski i angielski: Paweł Kozioł
Gimnastyka, krajoznawstwo, higiena...
Gimnastyka, jaką znamy obecnie, rozwinęła się w połowie XIX wieku. Na przełomie XIX i XX stulecia konkurowały ze sobą systemy niemiecki (często i chętnie stosujący ćwiczenia na przyrządach) oraz szwedzki (wykorzystujący wiedzę z dziedziny fizjologii i dążący do prostoty ruchów). Niezależnie od zawzięcie dyskutowanych różnic między systemami samo ich istnienie było wyrazem szerszej tendencji. Mieści się w niej również odkrywanie roli kontaktu z naturą, turystyka i krajoznawstwo, oraz upowszechnianie się wiedzy z dziedziny higieny. Na ziemiach polskich, w charakterystycznej sytuacji narodu bez państwa, te ogólnoeuropejskie tendencje nabierały kolorytu lokalnego, stając się sposobami na wyrażanie patriotyzmu i budowanie społeczeństwa obywatelskiego. Doświadczenie II Rzeczypospolitej jest w tym względzie wartością bezcenną.
Członkowie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” podczas grupowego pokazu gimnastycznego. Poznań, 1932
Narodowe Archiwum Cyfrowe
Najpopularniejszy sport
Gimnastyka w formie zbiorowych pokazów była najpopularniejszym sportem przed I wojną światową. Pierwszy na ziemiach polskich mecz piłki nożnej, rozegrany w roku 1894 podczas II Zlotu Sokolego we Lwowie, został przerwany po zaledwie 6 minutach, by zrobić miejsce dla zbiorowego pokazu gimnastycznego. Gimnastykę uważano za sport demokratyczny, jako że nie zakładała specjalizacji, a równomierny, harmonijny rozwój. Zaakceptowałby ją nawet Witkacy, który w „Narkotykach” z widoczną niechęcią stwierdzał: „sport, który o ile by był trzymany w ryzach, a nie rozdymany do śmiesznych rozmiarów jakiegoś kapłaństwa, mógłby przynajmniej sprzyjać odrodzeniu fizycznemu, nie niszcząc przez swoiste zagłupienie wyższych zainteresowań ludzi młodych i zdrowych”
Ekspozycja „Odrodzenie ciała…” odpowiada m.in. na pytania:
- jak kształtowało się nowoczesne spojrzenie na zdrowie i aktywność fizyczną?
- co wyróżnia polskie harcerstwo na tle światowego ruchu skautowego?
- co łączy regionalizm z patriotyzmem?
- jaki sport był najpopularniejszy w 1918 roku?
- co ma wspólnego z komunikacją na morzu tatrzański telegraf wzrokowy?