Synowie Krzywoustego
czas czytania:

Piastodzieje
Zgodnie z wolą Bolesława Krzywoustego, po jego śmierci Polska została podzielona między synów księcia. Władzę zwierzchnią miał sprawować zawsze najstarszy z rodu Piastów, obejmując jednocześnie panowanie nad dzielnicą senioralną ze stołecznym Krakowem.
Niestety, najlepsze chęci Krzywoustego nie uchroniły kraju przed wewnętrznymi waśniami, te zaś narażały Polskę na niebezpieczeństwo z zewnątrz.
Niedługo po śmierci ojca najstarszy syn, Władysław, zapragnął pozbawić braci sukcesji, Doszło do walk, które zakończyły się klęską Władysława i jego wygnaniem do Niemiec, gdzie spędził resztę życia.
Jan Matejko, Władysław II Wygnaniec (Polona)
Zgodnie z testamentem Krzywoustego, władzę w Krakowie powierzono kolejnemu z braci, Bolesławowi Kędzierzawemu, Zapewnił on Polsce pokój z Niemcami, zawierając ugodę z cesarzem, Nie uniknął jednak konfliktu z młodszymi braćmi, Kiedy zmarł czwarty z nich, Henryk, Bolesław chciał przejąć jego dzielnicę – ziemię sandomierską, pomijając najmłodszego, Kazimierza, który nie został uwzględniony w testamencie, ponieważ prawdopodobnie urodził się po śmierci ojca.
Ksawery Pilati, Bolesław Kędzierzawy (domena publiczna)
Niebawem na tronie krakowskim zasiadł kolejny z Piastów, Mieszko o przydomku „Stary”, Był prawdziwym władcą całej Polski, decydował o sprawach swojej dzielnicy – Wielkopolski, zatwierdzał decyzje książąt piastowskich władających pozostałymi dzielnicami, Jednak w Krakowie wybuchł przeciwko niemu bunt, którego organizatorzy zaproponowali tron najmłodszemu z braci – Kazimierzowi.
Aleksander Lesser, Mieszko III Stary (Polona)
Kazimierz, choć pominięty w testamencie Bolesława Krzywoustego, otrzymał od braci część ziemi sandomierskiej, Kiedy zasiadał na tronie krakowskim, jego władzę uznawała cała środkowa i wschodnia część kraju, Okazał się władcą roztropnym, Prowadził mądrą politykę zagraniczną, za jego czasów kraj rozwijał się gospodarczo, Zyskał przydomek „Sprawiedliwy”.
Aleksander Lesser, Kazimierz Sprawiedliwy (domena publiczna)
Mieszko III Stary próbował odzyskać władzę i tron krakowski, Udało mu się to dopiero po nagłej śmierci Kazimierza.
Czy wiesz, że...
Dzieje Polski dzielnicowej to nie tylko okres walk o tron krakowski, To także czas zmian, również w życiu codziennym, Zmieniły się obyczaje dworskie, sposoby spędzania wolnego czasu, wreszcie wzorce ubioru odświętnego i codziennego, W XII wieku na dwory książąt polskich dotarły nowe wzory zachodnioeuropejskiej mody, Stroje ozdabiano zaszewkami, klinami, przymarszczeniami, bogatymi obszyciami, Kobiece suknie były rozkloszowane, z bardzo szerokimi mankietami, a nadmiar sukna spływał ku ziemi, Dotyczyło to strojów dworskich, W ubiorze pozostałych grup społecznych liczyła się przede wszystkim wygoda przy pracy fizycznej.
Płyta wiślicka, czyli fragment posadzki z XII wieku w krypcie kolegiaty w Wiślicy, Widoczne postacie to prawdopodobnie Kazimierz Sprawiedliwy i jego żona Helena Znojemska, (domena publiczna)
Zadanie
Bolesław Kędzierzawy był hojnym fundatorem licznych kościołów i klasztorów, Z jego funduszy powstała kolegiata Najświętszej Marii Panny w Tumie pod Łęczycą, Przyjrzyj się tej romańskiej budowli, Zastanów się, jaką funkcję – oprócz religijnej – mógł pełnić ten budynek? Sugerują ją grube kamienne mury i małe otwory okienne.
Kolegiata w Tumie (domena publiczna)
.