reading time:
Lech Wałęsa zostaje prezydentem RP
W 1990 r. odbyły się w Polsce pierwsze wolne i powszechne wybory prezydenckie. Ich zwycięzca miał zastąpić na stanowisku głowy państwa wybranego zaledwie rok wcześniej przez Zgromadzenie Narodowe Wojciecha Jaruzelskiego.
W wyścigu o najważniejszy urząd w kraju wystartowało – po zebraniu 100 tys. wymaganych podpisów obywateli – sześciu kandydatów. Byli nimi: legendarny przywódca „Solidarności” Lech Wałęsa, ówczesny premier Tadeusz Mazowiecki, reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe Roman Bartoszcze, Leszek Moczulski – wystawiony przez Konfederację Polski Niepodległej oraz popierany przez środowiska postkomunistyczne Włodzimierz Cimoszewicz. Największe zainteresowanie mediów wzbudzał jednak przybyły z Kanady biznesman Stanisław Tymiński, który także postanowił włączyć się do politycznej rywalizacji.Od samego początku obserwatorzy polskiego życia publicznego uważali, że pierwsza tura głosowania nie wyłoni prezydenta Rzeczypospolitej, a walka o urząd – mimo wielu pretendentów – ostatecznie rozstrzygnie się między Tadeuszem Mazowieckim a Lechem Wałęsą. 25 listopada 1990 r., podczas pierwszej tury wyborów, doszło jednak do niemałej sensacji. Głosowanie wygrał, zgodnie z przewidywaniami, Wałęsa (40 proc.), ale drugie miejsce – oznaczające tym samym wejście do kolejnej tury – nie przypadło w udziale Mazowieckiemu (18 proc.), lecz słabo znanemu Tymińskiemu (23%).Do dziś dokładnie nie wiadomo na czym polegał fenomen tego polonijnego przedsiębiorcy. Nie posiadał on bowiem w kraju żadnego zaplecza politycznego, a swą pozycję zbudował w dużej mierze na zbitym za granicą kapitale. Tymiński zaczął zyskiwać poparcie społeczne dzięki bardzo dobrze przygotowanym telewizyjnym audycjom wyborczym oraz promocji napisanej przez siebie książki „Święte Psy”. Dużą wagę odgrywał też fakt, iż powszechnie postrzegano go jako nieuwikłanego w dotychczasowe spory polityczne człowieka sukcesu.Druga tura wyborów, która miała miejsce 9 grudnia 1990 r., przyniosła ostateczne i zdecydowane zwycięstwo Lechowi Wałęsie. Pokonał on Stanisława Tymińskiego, uzyskując 74 proc. wszystkich głosów. Prezydent-elekt został zaprzysiężony 22 grudnia 1990 r. i jeszcze tego samego dnia na Zamku Królewskim odebrał od ostatniego Prezydenta Rzeczypospolitej na Uchodźstwie, Ryszarda Kaczorowskiego, przedwojenne insygnia głowy państwa. Symbolicznie nawiązano w ten sposób do tradycji II Rzeczypospolitej, jednocześnie zrywając z epoką Polski Ludowej.Paweł Cichocki
Fot. Kadr z filmu dokumentalnego "Zakazane słowo: Norwegia".
W wyścigu o najważniejszy urząd w kraju wystartowało – po zebraniu 100 tys. wymaganych podpisów obywateli – sześciu kandydatów. Byli nimi: legendarny przywódca „Solidarności” Lech Wałęsa, ówczesny premier Tadeusz Mazowiecki, reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe Roman Bartoszcze, Leszek Moczulski – wystawiony przez Konfederację Polski Niepodległej oraz popierany przez środowiska postkomunistyczne Włodzimierz Cimoszewicz. Największe zainteresowanie mediów wzbudzał jednak przybyły z Kanady biznesman Stanisław Tymiński, który także postanowił włączyć się do politycznej rywalizacji.Od samego początku obserwatorzy polskiego życia publicznego uważali, że pierwsza tura głosowania nie wyłoni prezydenta Rzeczypospolitej, a walka o urząd – mimo wielu pretendentów – ostatecznie rozstrzygnie się między Tadeuszem Mazowieckim a Lechem Wałęsą. 25 listopada 1990 r., podczas pierwszej tury wyborów, doszło jednak do niemałej sensacji. Głosowanie wygrał, zgodnie z przewidywaniami, Wałęsa (40 proc.), ale drugie miejsce – oznaczające tym samym wejście do kolejnej tury – nie przypadło w udziale Mazowieckiemu (18 proc.), lecz słabo znanemu Tymińskiemu (23%).Do dziś dokładnie nie wiadomo na czym polegał fenomen tego polonijnego przedsiębiorcy. Nie posiadał on bowiem w kraju żadnego zaplecza politycznego, a swą pozycję zbudował w dużej mierze na zbitym za granicą kapitale. Tymiński zaczął zyskiwać poparcie społeczne dzięki bardzo dobrze przygotowanym telewizyjnym audycjom wyborczym oraz promocji napisanej przez siebie książki „Święte Psy”. Dużą wagę odgrywał też fakt, iż powszechnie postrzegano go jako nieuwikłanego w dotychczasowe spory polityczne człowieka sukcesu.Druga tura wyborów, która miała miejsce 9 grudnia 1990 r., przyniosła ostateczne i zdecydowane zwycięstwo Lechowi Wałęsie. Pokonał on Stanisława Tymińskiego, uzyskując 74 proc. wszystkich głosów. Prezydent-elekt został zaprzysiężony 22 grudnia 1990 r. i jeszcze tego samego dnia na Zamku Królewskim odebrał od ostatniego Prezydenta Rzeczypospolitej na Uchodźstwie, Ryszarda Kaczorowskiego, przedwojenne insygnia głowy państwa. Symbolicznie nawiązano w ten sposób do tradycji II Rzeczypospolitej, jednocześnie zrywając z epoką Polski Ludowej.Paweł Cichocki
Fot. Kadr z filmu dokumentalnego "Zakazane słowo: Norwegia".