„Pod wspólnym niebem…” – wystawa Muzeum Historii Polski
„Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI – XVIII w.)” – to tytuł wielkiej wystawy przygotowanej przez Muzeum Historii Polski.
Ekspozycja czynna jest na Zamku Królewskim w Warszawie w dniach 3 maja – 31 lipca 2012.
Przesłaniem multimedialnej wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)”, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie, jest przedstawienie fenomenu dawnej Rzeczypospolitej – jednego z najbardziej zróżnicowanych językowo, wyznaniowo i kulturowo państw wczesnonowożytnej Europy.
Głównym celem ekspozycji „Pod wspólnym niebem...” jest przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo, formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie władzę sprawowała szlachta, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych. Chcemy pokazać bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to we wspomnianej epoce, było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Prezentujemy jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczamy również słabości. Wystawa jest również pretekstem do postawienia pytań o obecność jej dziedzictwa w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe, łączące nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy nie tylko „wspólne niebo”, ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.
Wystawa „Pod wspólnym niebem…” składa się z sześciu modułów tematycznych, które zostały odpowiednio zaaranżowane do wymogów przestrzeni wystawienniczej użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie. Dwa pierwsze moduły prezentują zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Ten fragment ekspozycji stawia pytania o możliwości pokojowej koegzystencji różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Dwa kolejne moduły, stopniowo zawężają perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczy zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – prezentujemy problem, jak nam się wydaje – nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?
Wśród bardzo cennych eksponatów, na wystawie znajdują się m.in. oryginalny widymat czyli potwierdzenie zawarcia Unii Lubelskiej podpisane przez króla Zygmunta Augusta i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki autorzy wystawy wykorzystują nowoczesne technologie prezentacji m.in. mapy multimedialne oraz tzw. pokazy poliwizyjne. Dzięki nim możliwa jest m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także mało znanych szkiców gdańszczanina Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.
Autorzy scenariusza: dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk
Komisariat wystawy: Monika Matwiejczuk tel. 22 211 90 48, dr hab. Igor Kąkolewski, Anna Kosińska, Iwona Jesionowska, Łukasz Kubacki
Autorka aranżacji: Agnieszka Sowa-Szenk
Komisarz wystawy ze strony Zamku Królewskiego w Warszawie: Przemysław Deles, tel. 22 35 55 307

Obraz pędzla włoskiego malarza działającego w Polsce Martina Altomonte jest jednym z najlepszych przedstawień sejmu elekcyjnego. Sejmy elekcyjne
w okresie 1573–1764 odbywały się, z nielicznymi wyjątkami, na podwarszawskim polu we wsi Wola. Szlachta dokonywała wyboru monarchy na polu elekcyjnym pod gołym niebem, senatorowie zaś odbywali narady

Różaniec, według tradycji ofiarowany przez króla Stefana Batorego sanktuarium na Jasnej Górze, Polska lub Siedmiogród, 2 poł. XVI w.



Ekspozycja czynna jest na Zamku Królewskim w Warszawie w dniach 3 maja – 31 lipca 2012.
Przesłaniem multimedialnej wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)”, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie, jest przedstawienie fenomenu dawnej Rzeczypospolitej – jednego z najbardziej zróżnicowanych językowo, wyznaniowo i kulturowo państw wczesnonowożytnej Europy.
Głównym celem ekspozycji „Pod wspólnym niebem...” jest przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo, formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie władzę sprawowała szlachta, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych. Chcemy pokazać bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to we wspomnianej epoce, było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Prezentujemy jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczamy również słabości. Wystawa jest również pretekstem do postawienia pytań o obecność jej dziedzictwa w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe, łączące nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy nie tylko „wspólne niebo”, ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.
Wystawa „Pod wspólnym niebem…” składa się z sześciu modułów tematycznych, które zostały odpowiednio zaaranżowane do wymogów przestrzeni wystawienniczej użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie. Dwa pierwsze moduły prezentują zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Ten fragment ekspozycji stawia pytania o możliwości pokojowej koegzystencji różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Dwa kolejne moduły, stopniowo zawężają perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczy zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – prezentujemy problem, jak nam się wydaje – nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?
Wśród bardzo cennych eksponatów, na wystawie znajdują się m.in. oryginalny widymat czyli potwierdzenie zawarcia Unii Lubelskiej podpisane przez króla Zygmunta Augusta i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki autorzy wystawy wykorzystują nowoczesne technologie prezentacji m.in. mapy multimedialne oraz tzw. pokazy poliwizyjne. Dzięki nim możliwa jest m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także mało znanych szkiców gdańszczanina Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.
Autorzy scenariusza: dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk
Komisariat wystawy: Monika Matwiejczuk tel. 22 211 90 48, dr hab. Igor Kąkolewski, Anna Kosińska, Iwona Jesionowska, Łukasz Kubacki
Autorka aranżacji: Agnieszka Sowa-Szenk
Komisarz wystawy ze strony Zamku Królewskiego w Warszawie: Przemysław Deles, tel. 22 35 55 307
***
Godziny otwarcia: codziennie w godz.: 11:00 - 18:00, w czwartki w godz.: 11:00 - 20:00. Bilety: normalny – 12 zł, ulgowy – 8 zł; specjalny (wstęp na wykłady połączone ze zwiedzaniem) – 5 zł.
3 maja wystawa czynna w godz. 14:00 – 20:00 (ostatnie wejście o godz. 19:00). W tym dniu – bezpłatne bilety ewidencyjne.
3 maja wystawa czynna w godz. 14:00 – 20:00 (ostatnie wejście o godz. 19:00). W tym dniu – bezpłatne bilety ewidencyjne.
WYBRANE OBIEKTY, KTÓRE ZNAJDĄ SIĘ NA WYSTAWIE

Sejm elekcyjny 1697 roku (Elekcja Augusta II), Martino Altomonte, 1697–1704, obraz olejny na płótnie. Zamek Królewski w Warszawie.
Obraz pędzla włoskiego malarza działającego w Polsce Martina Altomonte jest jednym z najlepszych przedstawień sejmu elekcyjnego. Sejmy elekcyjne
w okresie 1573–1764 odbywały się, z nielicznymi wyjątkami, na podwarszawskim polu we wsi Wola. Szlachta dokonywała wyboru monarchy na polu elekcyjnym pod gołym niebem, senatorowie zaś odbywali narady
w widniejącej w tle senatorskiej „szopie”.
Fot. A. Ring

(przed 1586 r.?) i XVII w. (krzyżyk?), jaspis, złoto, srebro, emalia, kryształ górski, nici, sznurek i koral. Klasztor Ojców Paulinów na Jasnej Górze, skarbiec.
fot. Archiwum Zbiorów Sztuki Wotywnej Jasnej Góry

Ornat ormiański, pierwotnie w kościele ormiańskim w Stanisławowie,
2 poł. XVIII w., Francja, brokat, przędza jedwabna, kolumna przednia
ze szlacheckiego pasa kontuszowego. Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Gdańsku.
2 poł. XVIII w., Francja, brokat, przędza jedwabna, kolumna przednia
ze szlacheckiego pasa kontuszowego. Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, kościół pw. Świętych Piotra i Pawła w Gdańsku.
fot. Fundacja Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich

Portret Barbary Radziwiłłówny (1520–1551), nieznany malarz polski, ok. 1733 r., obraz olejny na płótnie. Muzeum Narodowe w Warszawie.
Córka hetmana wielkiego litewskiego Jerzego Radziwiłła i Barbary Kolówny. W 1537 r. z woli ojca wyszła za mąż za Stanisława Gasztołda, przedstawiciela najpotężniejszego rodu na Litwie. W 1541 r., po śmierci męża, opiekę nad nią objął jej brat Mikołaj „Rudy”. Wiele mówiono o skłonnościach Barbary do uciech cielesnych. Z chwilą nawiązania romansu z Zygmuntem Augustem, pozbawiona wszelkich ambicji politycznych, stała się narzędziem w ręku swego brata „Rudego” oraz stryjecznego „Czarnego”. Dzięki nim zawarła w 1547 r. potajemny ślub z królem. W 1550 r., już będąc chora, została koronowana.
Córka hetmana wielkiego litewskiego Jerzego Radziwiłła i Barbary Kolówny. W 1537 r. z woli ojca wyszła za mąż za Stanisława Gasztołda, przedstawiciela najpotężniejszego rodu na Litwie. W 1541 r., po śmierci męża, opiekę nad nią objął jej brat Mikołaj „Rudy”. Wiele mówiono o skłonnościach Barbary do uciech cielesnych. Z chwilą nawiązania romansu z Zygmuntem Augustem, pozbawiona wszelkich ambicji politycznych, stała się narzędziem w ręku swego brata „Rudego” oraz stryjecznego „Czarnego”. Dzięki nim zawarła w 1547 r. potajemny ślub z królem. W 1550 r., już będąc chora, została koronowana.
fot. T. Dąbrowa/ MNW

Kontusz z granatowego sukna, Polska ok. 1790.
Muzeum Narodowe w Warszawie
Muzeum Narodowe w Warszawie
fot. P. Ligier/ MNW

Orarion, pierwotnie w katedrze grekokatolickiej w Przemyślu, 1640 r., aksamit, jedwab, nici metalowe srebrzone i złocone. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.
Orarion – szarfa z materiału noszona przez diakonów i subdiakonów w Kościele prawosławnym, symbolizująca skrzydła aniołów.

Orarion, pierwotnie w katedrze grekokatolickiej w Przemyślu, 1640 r., aksamit, jedwab, nici metalowe srebrzone i złocone. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej w Przemyślu.
Orarion – szarfa z materiału noszona przez diakonów i subdiakonów w Kościele prawosławnym, symbolizująca skrzydła aniołów.
fot. M. Horwat

Tora, 1802 r., Tarnów, pergamin, tusz, mosiądz. Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.

Muzułmański kobierzec modlitewny, Ladik, Turcja, koniec XVIII w., wełna, wiązanie. Depozyt Fundacji Teresy Sahakian w Zamku Królewskim w Warszawie, nr inw. ZKW/1030/Dep.

Tora, 1802 r., Tarnów, pergamin, tusz, mosiądz. Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.

Muzułmański kobierzec modlitewny, Ladik, Turcja, koniec XVIII w., wełna, wiązanie. Depozyt Fundacji Teresy Sahakian w Zamku Królewskim w Warszawie, nr inw. ZKW/1030/Dep.
fot. M. Bronarski

Portret Ernesta Magnusa Denhoffa (1581–1642), malarz nieznany, obraz olejny na płótnie. Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Wojewoda parnawski, wojskowy, głównie jednak zasłużył się na polu dyplomatycznym za panowania Zygmunta III i Władysława IV Wazów. Syn Gerarda Denhoffa (zm. po 1592 r.) i Małgorzaty von Zweiffeln. Gorliwy kalwinista, silnie związany z kulturą niemiecką, wierny w służbie Rzeczypospolitej.

Portret Ernesta Magnusa Denhoffa (1581–1642), malarz nieznany, obraz olejny na płótnie. Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Wojewoda parnawski, wojskowy, głównie jednak zasłużył się na polu dyplomatycznym za panowania Zygmunta III i Władysława IV Wazów. Syn Gerarda Denhoffa (zm. po 1592 r.) i Małgorzaty von Zweiffeln. Gorliwy kalwinista, silnie związany z kulturą niemiecką, wierny w służbie Rzeczypospolitej.
fot. G. Kumorowicz
Organizator

Współorganizator

Partner

Wystawę dofinansowano
ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Sponsorzy wystawy


Dziękujemy firmie Samsung
za wsparcie technologiczne podczas wystawy
Sponsorzy Zamku Królewskiego w Warszawie



Współpraca


Patroni medialni wystawy










Współorganizator

Partner

Wystawę dofinansowano
ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Sponsorzy wystawy


Dziękujemy firmie Samsung
za wsparcie technologiczne podczas wystawy
Sponsorzy Zamku Królewskiego w Warszawie



Współpraca


Patroni medialni wystawy









2012-04-05