„Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI – XVIII w.)” – to tytuł wielkiej wystawy przygotowanej przez Muzeum Historii Polski.

---

Ekspozycja czynna jest na Zamku Królewskim w Warszawie w dniach 3 maja – 31 lipca 2012.

Przesłaniem multimedialnej wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)”, zorganizowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Zamkiem Królewskim w Warszawie, jest przedstawienie fenomenu dawnej Rzeczypospolitej – jednego z najbardziej zróżnicowanych językowo, wyznaniowo i kulturowo państw wczesnonowożytnej Europy.

Głównym celem ekspozycji „Pod wspólnym niebem...” jest przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo, formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, gdzie władzę sprawowała szlachta, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych. Chcemy pokazać bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to we wspomnianej epoce, było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Prezentujemy jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczamy również słabości. Wystawa jest również pretekstem do postawienia pytań o obecność jej dziedzictwa w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe, łączące nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy nie tylko „wspólne niebo”, ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.

Wystawa „Pod wspólnym niebem…” składa się z sześciu modułów tematycznych, które zostały odpowiednio zaaranżowane do wymogów przestrzeni wystawienniczej użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie. Dwa pierwsze moduły prezentują zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Ten fragment ekspozycji stawia pytania o możliwości pokojowej koegzystencji różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Dwa kolejne moduły, stopniowo zawężają perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczy zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – prezentujemy problem, jak nam się wydaje – nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?

Wśród bardzo cennych eksponatów, na wystawie znajdują się m.in. oryginalny widymat czyli potwierdzenie zawarcia Unii Lubelskiej podpisane przez króla Zygmunta Augusta i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki autorzy wystawy wykorzystują nowoczesne technologie prezentacji m.in. mapy multimedialne oraz tzw. pokazy poliwizyjne. Dzięki nim możliwa jest m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także mało znanych szkiców gdańszczanina Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.

Autorzy scenariusza: dr hab. Igor Kąkolewski, Monika Matwiejczuk

Komisariat wystawy: Monika Matwiejczuk tel. 22 211 90 48, dr hab. Igor Kąkolewski, Anna Kosińska, Iwona Jesionowska, Łukasz Kubacki

Autorka aranżacji: Agnieszka Sowa-Szenk

Komisarz wystawy ze strony Zamku Królewskiego w Warszawie: Przemysław Deles, tel. 22 35 55 307











^{Różaniec, według tradycji ofiarowany przez króla Stefana Batorego sanktuarium na Jasnej Górze, Polska lub Siedmiogród, 2 poł. XVI w.}