Misja

Muzeum Historii Polski tworzy pomost między przeszłością a teraźniejszością. Fundamentem naszych działań jest tradycja wolności – historia parlamentaryzmu, ruchów obywatelskich, wytrwałej walki o niepodległość. Mieści się w tym fenomen republiki szlacheckiej, mieszczą się powstania narodowe, dzieje „Solidarności” oraz dwukrotna odbudowa niepodległej Rzeczypospolitej w XX wieku. Naszym celem jest tworzenie wspólnoty. Prowadząc zróżnicowane działania wystawiennicze, edukacyjne i naukowe, kształtujemy nowoczesną wrażliwość patriotyczną. Przyczyniamy się do kształtowania postaw obywatelskich opartych na znajomości tradycji i otwartości na świat. Przedstawiając kluczowe wątki dziejów polskiego państwa i narodu, prezentujemy pogłębione spojrzenie na polską historię, doceniając rolę pamięci we współczesnym świecie. Wyjątkowo ważna jest w tym kontekście wspólnota polskich dziejów z historią tych narodów, które współtworzyły dawną Rzeczpospolitą.

Informacje o Muzeum Historii Polski

Muzeum Historii Polski zbiera pamiątki historyczne, dokumentuje, popularyzuje i promuje dzieje Polski. Korzysta przy tym z najnowszych badań. Sięga po inspirujące przykłady polskich osiągnięć i uczestniczy w debatach nad trudnymi kartami polskich dziejów.

Muzeum jest aktywne w kształtowaniu międzynarodowego wizerunku Polski. Wszystko po to, aby jej dzieje i kultura były zrozumiałe i atrakcyjne − tak dla Polaków, jak i dla cudzoziemców. Pełnimy swoją misję w sposób otwarty: promujemy jak najszerszą dostępność dziedzictwa kulturowego oraz zasobów naukowych.

Status prawny Muzeum Historii Polski w Warszawie reguluje Ustawa o muzeach, Ustawa o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej oraz Statut Muzeum Historii Polski w Warszawie.

Informacje związane z budową Muzeum Historii Polski znajdują się w zakładce SIEDZIBA, a te, które dotyczą przygotowywanej ekspozycji stałej − w zakładce WYSTAWA STAŁA.

Działalność wystawiennicza

Muzeum Historii Polski od początku działalności przygotowuje wystawy czasowe. Pozwalają one na bliższe ukazanie ważnych i interesujących wydarzeń i procesów historycznych, będąc jednocześnie głosem Muzeum w aktualnych debatach.

Kalendarium wystaw

• 11 listopada 2006 r. – w ramach Święta Niepodległości otwarcie w gmachu Muzeum Narodowego w Warszawie wystawy „Odważmy się być wolnymi”.

• 11 listopada 2008 r. – otwarcie ekspozycji „Dwudziestolecie. Oblicza nowoczesności” – przekrojowej wystawy poświęconej II Rzeczypospolitej (1918−1939), jej życiu politycznemu, gospodarce, społeczeństwu, architekturze, kulturze. Wystawę zrealizowaną w Zamku Królewskim w Warszawie obejrzało ok. 55 tys. osób.
• 11 listopada 2009 r. – otwarcie wystawy „Wojenne rozstania” poświęconej dramatycznym losom zwykłych Polaków podczas II wojny światowej.
• 21 października 2011 r. – otwarcie interaktywnej wystawy „Droga do jedności. 1945−2004: Komunizm. Solidarność. Unia Europejska” prezentowanej w Brukseli w ramach polskiej prezydencji w UE.
• 2 maja 2012 r. – otwarcie na Zamku Królewskim w Warszawie wystawy „Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI−XVIII w.)”.
• 10 października 2012 r. Muzeum Historii Polski, jako jedna z pierwszych placówek w Polsce, nawiązało współpracę z międzynarodową platformą Google Cultural Institute (obecnie Google Arts & Culture). Dotychczas MHP opublikowało 28 wystaw internetowych (www.wystawy.muzhp.pl).
• 21 stycznia 2013 r. – otwarcie edukacyjnej wystawy „1863. Gra o niepodległość”. Ekspozycja prezentowana w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie pozwalała uczestnikom wykonywać atrakcyjne zadania przybliżające realia i wiedzę o ziemiach polskich epoki powstania styczniowego.
• 17 maja 2013 r. – przyznanie Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w konkursie Sybilla 2012 za wystawę „Pod wspólnym niebem” (najlepsza wystawa historyczna roku).
• 28 września 2013 r. – otwarcie wystawy „Od Horodła do Horodła. Unia horodelska: dzieje i pamięć (1413−2013)” w Zamościu. Wystawa została przygotowana przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Zamojskim. W grudniu 2013 r. MHP otrzymało tytuł Ambasadora Kultury Zamościa.
• 24 kwietnia 2014 r. – w ramach 100. rocznicy urodzin Jana Karskiego Muzeum Historii Polski przygotowało szereg wydarzeń, m.in. wystawę „Jan Karski. Człowiek wolności”.
• 25 września 2014 r. – otwarcie wystawy „Londyn – stolica Polski. Emigracja polska 1940−1990” w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie.
• 20 listopada 2014 r. – otwarcie przez premier RP Ewę Kopacz i kanclerz Niemiec Angelę Merkel wystawy plenerowej „Odwaga i pojednanie” w Krzyżowej.
• 10 kwietnia 2015 r. – otwarcie wystawy plenerowej „Smoleńskie portrety” na placu Piłsudskiego w Warszawie.
• 24 września 2015 r. – otwarcie w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie wystawy „Ziemia obiecana. Miasto i nowoczesność” o urbanizacji na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku.
• 20 lipca 2016 r. – otwarcie wystawy „Jan Paweł II. Źródła” na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
• 2 maja 2017 r. – premiera wystawy „Gusen. Granit i śmierć, pamięć i zapomnienie” w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
• 10 września 2017 r. – otwarcie wystawy „Tadeusz Kościuszko – Człowiek Idei” na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.
• 31 stycznia 2018 r. – premiera wystawy „Kobiety Niepodległości” w Parlamencie Portugalskim.
• 3 września 2019 r. – otwarcie wystawy plenerowej „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze” w Warszawie na Krakowskim Przedmieściu.
• 11 października 2019 r. – otwarcie wystawy plenerowej „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze” w Bredzie (Holandia).
• 3 czerwca 2020 r. – otwarcie współtworzonego przez MHP Memoriału Maczka w Bredzie, muzeum poświęconego 1. Dywizji Pancernej i jej dowódcy.
• 3 maja 2021 r. – otwarcie w Wilnie mobilnej wystawy „Konstytucja 3 Maja”.
• 6 września 2021 r. − otwarcie w Wilnie wystawy plenerowej „Polska i Litwa – razem w imię wolności”.
• 9 listopada 2021 r. – otwarcie wystawy czasowej „Enigma. Zagadka rozwiązana” w Warszawie, w Kordegardzie − Galerii NCK.
• 21 stycznia 2022 r. – publikacja e-wystawy będącej podsumowaniem akcji społecznej #MojaPamiątka (mojapamiatka.muzhp.pl).
• 28 kwietnia 2022 r. − otwarcie w Sejmie RP wystawy planszowej „Polityk. Prawnik. Mistrz. Wiesław Chrzanowski (1923–2012)”.
• 9 maja 2022 r. − otwarcie w Warszawie wystawy plenerowej „Ukraina. Wojna w Europie”. Ekspozycja została przygotowana przez ukraiński IPN, a Muzeum Historii Polski przyczyniło się do realizacji projektu jako jeden z partnerów.
• 24 czerwca 2022 r. − otwarcie w Budapeszcie wystawy stałej „Polacy – Węgrzy. 1000 lat historii”.

• 29 września 2022 r. – otwarcie wystawy „Łukaszowcy. Wielki powrót”, przygotowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Muzeum Narodowym w Warszawie.

• 3 listopada 2022 r. – otwarcie w Warszawie wystawy „Hołodomor i ponowne ludobójstwo”. Ekspozycja prezentowana w Galerii Plenerowej Muzeum Łazienki Królewskie została przygotowana przez Narodowe Muzeum Hołodomoru-Ludobójstwa w Kijowie we współpracy z Muzeum Historii Polski i Instytutem Polskim w Kijowie.

• 24 stycznia 2023 r. –  otwarcie w Wilnie wystawy planszowej „WALKA O WOLNOŚĆ. Powstanie Styczniowe 1863–1864”, przygotowanej przez Muzeum Historii Polski we współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych.

• 2 lutego 2023 r. – otwarcie w Warszawie wystawy „Twarze Powstania Styczniowego”.

Działalność edukacyjna i popularyzatorska

Działalność edukacyjna Muzeum jest bogata i konsekwentnie rozwijana. Wpisane są w nią konkursy i plebiscyty historyczne, imprezy plenerowe, gry edukacyjne i miejskie, szkolenia dla nauczycieli, tematyczne serwisy internetowe, a także wydawnictwa przeznaczone dla nauczycieli i uczniów. Docierając do jak najszerszej grupy odbiorców, szeroko wykorzystujemy nowe media i nieodpłatnie udostępniamy przez Internet materiały edukacyjne.

Znaczącym elementem działalności MHP są przedsięwzięcia popularyzatorskie. Przykładem jest organizowana co roku 11 listopada impreza plenerowa „Przystanek Niepodległość”, której główną atrakcję stanowi edukacyjna gra miejska.

Muzeum Historii Polski od wielu lat organizuje plebiscyt „Wydarzenie Historyczne Roku”. Jego celem jest uhonorowanie organizatorów, twórców oraz inicjatorów najciekawszych przedsięwzięć historycznych. Można do niego zgłaszać wydarzenia związane z szeroko rozumianą historią: filmy historyczne, wystawy, portale internetowe, odkrycia archeologiczne, powstanie nowych placówek działających na rzecz historii, a także innowacyjne przedsięwzięcia edukacyjne, gry, książki czy konkursy. Plebiscyt jest dwuetapowy. W pierwszej kolejności najwartościowsze projekty wybierają eksperci, a następnie internauci głosują na jedno spośród wyselekcjonowanych przedsięwzięć.

MHP posiada szeroką ofertę edukacyjną skierowaną do szkół i rodzin. Składają się na nią m.in. lekcje historyczne, spacery, konkursy szkolne czy interaktywne pakiety edukacyjne np. „Tadeusz Kościuszko. Człowiek idei”, „Odważmy się być wolnymi”.

Konsekwentnie rozbudowujemy działalność w Internecie. W 2020 roku uruchomiliśmy projekt Muzeum Historii Polski Online. Można tam znaleźć materiały, które w atrakcyjny sposób przybliżają historię Polski, w tym zakładki z materiałami edukacyjnymi przeznaczonymi dla uczniów.

Ponadto MHP prowadzi tematyczne portale internetowe, przede wszystkim popularny serwis historyczny www.dzieje.pl, a także profile na portalach społecznościowych, w tym kanał YouTube, na którym zamieszczane są filmy dokumentalne oraz krótkie filmy edukacyjne poświęcone ważnym w historii Polski wydarzeniom, procesom i postaciom. Dla czytelników anglojęzycznych przeznaczony jest serwis www.polishhistory.pl, kompleksowo popularyzujący dzieje Polski i Europy Środkowej.

Na działalność popularyzatorsko-edukacyjną składają się także muzealne podcasty oraz audiobooki, dostępne na YouTube, Spotify, Google Podcast i innych platformach podcastowych.

Działalność naukowa i wydawnicza

Inicjujemy programy badawcze i realizujemy je we współpracy z ośrodkami akademickimi w Polsce i za granicą. Są one związane z tworzeniem ekspozycji stałej i wystaw czasowych MHP. Aktywnie bierzemy też udział w dyskusjach nad dziejami Polski i pamięcią historyczną, współtworząc przestrzeń dla spotkań historyków z przedstawicielami innych dziedzin nauki i kultury. Ważnym wkładem Muzeum w rozwój nauk historycznych jest także tworzenie ogólnodostępnych narzędzi badawczych – bibliograficznej oraz pełnotekstowej bazy danych czasopism Bazhum.

Muzeum do dziś wydało ponad 100 publikacji – katalogów, antologii, wydawnictw popularnonaukowych czy monografii naukowych. Nasze publikacje doceniane były wielokrotnie za ich walory merytoryczne, warsztatowe i estetyczne. Otrzymaliśmy m.in. Nagrodę im. prof. Jerzego Skowronka za Węzły pamięci niepodległej Polski, nagrodę Stowarzyszenia Twórców Sztuki Użytkowej za katalog Jan Karski. Człowiek wolności, nagrodę KLIO w kategorii edytorskiej oraz wyróżnienie Sybilla 2014 za album Powstanie styczniowe w europejskiej ilustracji prasowej, Nagrodę Identitas 2017 za zbiór esejów Krzysztofa Koehlera Palus sarmatica, a także Nagrodę im. Oskara Haleckiego w 2018 roku za książkę Stanisława Wojciechowskiego Moje wspomnienia.

Wydawnictwa można kupić w sklepie internetowym (sklep.muzhp.pl) oraz w wybranych księgarniach. Część tytułów dostępna jest także za darmo w wersji elektronicznej on-line.

Muzeum jest współorganizatorem kolejnych edycji Kongresu Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski. Od 2007 roku odbywa się on co pięć lat w Krakowie i jest największą imprezą naukową gromadzącą naukowców z całego świata zajmujących się badaniami nad polską historią i kulturą.

Od 2011 roku współorganizujemy międzynarodową konferencję „Recovering Forgotten History. The Image of East-Central Europe in English-Language Academic Textbooks and Monographs”. Jej celem jest wzbogacenie anglosaskich debat historycznych na temat Europy Środkowo-Wschodniej, a w szczególności historii Polski, o spojrzenie z perspektywy historiografii polskiej oraz innych krajów regionu. Od 2022 roku Muzeum Historii Polski jest głównym organizatorem tego przedsięwzięcia.

Na stronie internetowej polishfreedom.pl prezentujemy wybór źródeł od X do XX wieku, swoisty internetowy elementarz historyczny ukazujący kluczowe wydarzenia z dziejów Polski przez pryzmat oryginalnych dokumentów. Szczególny nacisk położony jest na tradycję wolnościową. Dokumenty są publikowane w języku polskim i angielskim oraz dodatkowo w języku oryginału, jeśli jest inny niż polski (np. łacińskim). Platforma jest adresowana przede wszystkim do odbiorców zagranicznych, zwłaszcza studentów i wykładowców, którzy ze względu na barierę językową nie mają możliwości czerpania wiedzy na temat historii Polski z tekstów źródłowych. Partnerem projektu jest Polish American Historical Association.

Współpraca z zagranicą

Swoimi działaniami zapewniamy obecność polskiego głosu w międzynarodowym dialogu na temat dziedzictwa i tożsamości kulturowej. Promujemy wiedzę o polskiej historii, realizując za granicą programy wystawiennicze, naukowe i edukacyjne.

Muzeum współpracuje z innymi muzeami, instytucjami akademickimi oraz edukacyjnymi m.in. w Belgii, Francji, Holandii, Niemczech, Wielkiej Brytanii i na Węgrzech. Na bieżąco współdziałamy z wieloma instytucjami partnerskimi, w tym z Ministerstwem Spraw Zagranicznych RP, Instytutem Historii Litwy w Wilnie, Imperial War Museum w Londynie czy University of Aberdeen.

Efektem współpracy międzynarodowej są m.in. wystawy plenerowe, takie jak „Konstytucja 3 Maja”, która wpisywała się w obchody 230-lecia uchwalenia tego dokumentu; była ona prezentowana w wielu miastach w Polsce, na Litwie i Ukrainie. Innym przykładem jest wystawa „Polska i Litwa – razem w imię wolności” pokazywana m.in. w Wilnie.

Od 2019 roku Muzeum prowadzi międzynarodowy projekt upamiętniający gen. Stanisława Maczka i 1. Dywizję Pancerną. Elementami przedsięwzięcia są multimedialna wystawa mobilna „Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze”, prezentowana w wielu miastach w Polsce i w holenderskiej Bredzie, oraz film dokumentalny Niepokonany. Opowieść o generale Stanisławie Maczku w reż. Rafała Geremka, a ponadto animacja Agaty Mianowskiej Marian na wojnie. Zespół Muzeum Historii Polski wraz z Fundacją Breda−Polen współtworzył także nową siedzibę Memoriału Maczka w Bredzie, współfinansowanego przez MKiDN.

24 czerwca 2022 roku została otwarta wystawa stała „Polacy–Węgrzy. 1000 lat historii”. Unikatowa ekspozycja współtworzona przez Muzeum Historii Polski, dzięki wsparciu finansowemu MKiDN, jest prezentowana w Polskim Instytucie Badawczym i Muzeum w Budapeszcie.

Ważnym przedsięwzięciem w sferze współpracy międzynarodowej był projekt „Jan Karski. Niedokończona misja”, prowadzony w 2014 roku, tj. w Roku Jana Karskiego. Przygotowaliśmy wówczas, w wersjach polskiej i angielskiej, pakiet edukacyjny oraz wystawę mobilną. Wersję polską wystawy zaprezentowano w 22 miastach (m.in. w Warszawie, Wrocławiu, Kielcach), natomiast angielską – w 42 miastach (m.in. w Brukseli, Tokio, Rzymie, Sztokholmie, Madrycie czy Ottawie). Częścią projektu były także Dni Karskiego, zorganizowane w 11 miastach w Polsce. Inspiracją dla projektu był sukces współinicjowanej przez Muzeum Historii Polski kampanii na rzecz nadania Karskiemu amerykańskiego Medalu Wolności przez prezydenta Stanów Zjednoczonych Baracka Obamę, do czego doszło w maju 2012 roku.

Patriotyzm Jutra

„Patriotyzm Jutra” to program realizowany od 2006 roku ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach programu udzielane są granty na projekty organizacji pozarządowych i instytucji samorządowych. Muzeum Historii Polski jest jego operatorem od 2009 roku. W latach 2009−2022 napłynęło ok. 11 500 zgłoszeń z całej Polski. W tym czasie rozdysponowano 39,5 mln złotych, dzięki którym dofinansowano ponad 1500 projektów.

Raport roczny 2021 PDF do pobrania

Raport roczny 2020 PDF do pobrania

Raport roczny 2019 PDF do pobrania

Raport roczny 2018 PDF do pobrania