Od dłuższego czasu polscy nauczyciele szukają recepty na wychowanie patriotyczne utyskując jednocześnie nad intelektualną i moralną kondycją młodego pokolenia. Historycy i dydaktycy z Polskiego Towarzystwa Historycznego, Stowarzyszenia Oświatowców Polskich i Muzeum Historii Polski podjęli próbę zredefiniowania tego zjawiska i przystosowania go do wyzwań współczesności. Nauki zaś, jak na dziejopisarzy przystało, szukali w dokonaniach przodków.

15 i 16 grudnia odbyła się w Toruniu organizowana przez Muzeum Historii Polski w Warszawie (MHP), Polskie Towarzystwo Historyczne (PTH) i Stowarzyszenia Oświatowców Polskich konferencja pt. „Wychowanie patriotyczne – tradycja i wyzwania współczesności”. Spotkanie składało się z dwóch części: teoretycznej - naukowej i praktycznej - warsztatowej.
    
Obrady otworzył Tomasz Merta, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, podkreślając, że dzisiaj patriotyzm jest wyborem przyszłości w oparciu o przeszłość. Myśl ta stała się mottem konferencji, powtórzyła się bowiem we wszystkich wystąpieniach wstępnych – zarówno Michała Zalewskiego, prezydenta Torunia, jak i Roberta Kostro, dyrektora MHP.

Tomasz Merta podczas otwarcia konferencji [fot. Gabriela Sierocińska-Dec]

Pierwsza część obrad poświęcona została analizie pojęcia patriotyzmu zarówno w dawnej Polsce, jak i pod zaborami. Dr hab. Stanisław Roszak zastanawiał się nad znaczeniem patriotyzmu w epoce nowożytnej, przywołując obowiązujący wówczas podział na patriotów fałszywych i prawdziwych. Zaś dr Jarosław Dumanowski omówił znaczenie stroju jako języka komunikacji w patriotycznym dyskursie Rzeczypospolitej. Drogę przemian społecznych – od narodu politycznego do narodu etnicznego starał się prześledzić dr Andrzej Nieuważny.

Druga cześć spotkania dotyczyła analizy współcześnie istniejącego zjawiska. Dr Wojciech Piasek rozważał relację między wychowaniem patriotycznym a historiografią. Na pytanie: czy patriota i obywatel to pojęcia tożsame? Odpowiadał dr Mariusz Menz. Wystąpienie dr Danuty Konieczki-Śliwińskiej poświęcone zostało roli regionalizmów w budowaniu miłości Ojczyzny. Zaś dr Piotr Unger przywołał znaczenie muzeów w edukacji patriotycznej.

Dr Jarosław Dumanowski: Prawdziwi i fałszywi patrioci. Strój, patriotyzm i polityka w XVII i XVIII stuleciu. [Fot. Gabriela Sierocińska - Dec]

Drugi dzień konferencji przeznaczony został na warsztaty i prezentacje. Zofia T. Kozłowska z PTH przedstawiła prace sekcji dydaktycznej Towarzystwa. Maria Jadczak z SOP omówiła wyniki ankiety badającej świadomość patriotyczną młodzieży jednego z toruńskich liceów. Dyskusję nad narodowymi i etnicznymi identyfikacjami w nauczaniu WOS zaproponował Stanisław Zając. Zaś prezentacja Gabrieli Sierocińskiej - Dec dotyczyła prac działu edukacyjnego MHP. Po wystąpieniu zaprosiła uczestników do współpracy, a także poprosiła o wskazówki, które pozwolą uczynić działania Muzeum Historii Polski bardziej przydatnymi dla nauczycieli i uczniów.

Mimo, że konferencja już się zakończyła  zaproszenie do współpracy jest nadal aktualne. Wszyscy, którzy chcieliby nam pomóc, mogą to zrobić. wypełniając ankietę (ankieta dla nauczycieli) i przesyłając ją nam na adres malgorzata.zaryn@muzhp.pl, lub biuro@muzhp.pl.  

Tematy konferencji: