We wtorek, 28 lutego w tymczasowej siedzibie MHP odbyła się promocja albumu "Powstanie Wielkopolskie 1918–1919". W dyskusji wzięli udział prof. Olaf Bergmann, prof. Janusz Karwat oraz Mikołaj Mokrzycki-Markowski. Spotkanie poprowadził dr hab. Rafał Reczek. Zapraszamy do odsłuchania rozmowy.

Spotkanie otworzył Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski. „Nasze Muzeum opowiada o historii całego kraju. Wielkopolska jest wspaniałym, ważnym ośrodkiem i dla nas niesłychanie ważnym partnerem” − powiedział, witając licznie zebranych gości.

„Również w Warszawie warto promować to historyczne wydarzenie, które dla nas Wielkopolan jest co roku coraz ważniejsze” − powiedział marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak. „Zadaniem które przed sobą postawiliśmy jest przypomnieć wszystkim Polakom i zachęcić ich do wspólnego świętowania. Mam wrażenie, że to się dzieje” − dodał.

Z kolei za współpracę przy przygotowaniu publikacji dziękował Przemysław Terlecki, dyrektor Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości. Album Powstanie Wielkopolskie 1918–1919 jest owocem współpracy Muzeum Historii Polski, Wielkopolskiego Muzeum Niepodległości oraz Instytutu Pamięci Narodowej, przy wsparciu samorządu województwa wielkopolskiego.

„Czy powstanie wielkopolskie było przygotowane, czy było spontaniczne?” − pytał prowadzący dyskusję prof. Rafał Reczek, dyrektor poznańskiego oddziału IPN. Odpowiedź nie była prosta: „przygotowania polityczne i praktyczne trwały równolegle, pod kierownictwem Narodowych Demokratów, którzy uznawali zwierzchnictwo Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu” wskazywał prof. Janusz Karwat, dodając jednocześnie, że jesienią 1918 r. w Europie Środkowej dominowały nastroje głębokiego poruszenia. „Powstanie wybuchło w najbardziej odpowiednim momencie − ani za wcześnie, ani za późno. Gdyby wybuchło w dwa tygodnie później, zostałoby stłumione. I na czas zostało uratowane, w połowie lutego 1919 r.” − dodał.

Co się zaczęło 27 grudnia 1918 r.? „W ciągu kilku dni w każdej z wielkopolskich miejscowości przejmują władzę Polacy” − wskazywał redaktor publikacji prof. Olaf Bergman, wskazując, że zryw był udziałem wszystkich Wielkopolan. „To nie jest powstanie poznańskie − to jest powstanie wielkopolskie, obejmujące obszar szerszy niż historyczna Wielopolska” − dodawał.

Znaczenie powstania wielkopolskiego w naszej historii jest trudne do przecenienia. Sytuacja na przełomie lat 1918 i 1919 r. była wyjątkowo trudna „Była realna szansa, że Wielkopolska nie będzie częścią Polski” − mówił Mikołaj Morzycki-Markowski z Muzeum Historii Polski. „Choć była kolebką polskości, państwo polskie mogło ją stracić” − dodał.

Powstanie wielkopolskie 1918–1919 zdecydowało o powrocie kolebki państwa polskiego w granice odrodzonej Rzeczypospolitej. Spontaniczny zryw mieszkańców Poznańskiego to akt niepowtarzalny i  wieloaspektowy, choć przez długie lata mało znany, zwłaszcza poza Wielkopolską. Ustanowienie 27 grudnia 2021 r. Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego podkreśla i docenia triumf, który w  ogromnym stopniu wpłynął na dzieje naszego narodu. Publikacja, która trafiła do rąk Czytelników, ma charakter popularnonaukowy, dzięki czemu w przystępny sposób przybliża szereg zagadnień związanych z tym wielkim zwycięstwem.

Album Powstanie Wielkopolskie 1918–1919, którego współwydawcą jest Muzeum Historii Polski jest do kupienia w sklepie internetowym MHP LINK.

Fot. MHP/Małgorzata Kowalczyk