Jednymi z wybitniejszych władców piastowskich w czasie rozbicia dzielnicowego byli Henrykowie Śląscy – ojciec i syn. Ojciec Henryk Brodaty był potomkiem Bolesława Krzywoustego. Ożenił się z księżniczką Meranu Jadwigą – wykształconą kobietą, która wkrótce po swojej śmierci została ogłoszona świętą.

Ślub Henryka I Brodatego z Jadwigą z Andechs, domena publiczna

Syn, Henryk II Pobożny, podczas swoich rządów podobnie jak ojciec dbał o rozwój państwa. Jako książę śląski, krakowski i wielkopolski dążył do dalszego zjednoczenia polskich ziem, które od czasu Testamentu Bolesława Krzywoustego były podzielone.

Plany te przerwał w 1241 roku najazd wojsk mongolskich na ziemie polskie. Mongołowie – w Europie zwani Tatarami – byli ludem koczowniczym pochodzącym z Azji Środkowej. Utrzymywali się z grabieży dóbr oraz brania w niewolę ludzi z terenów, stanowiących cel ich najazdów. W XIII wieku dotarli do Polski. W tej sytuacji polskie wojska z różnych regionów zjednoczyły się, aby wspólnie pokonać wroga. Na ich czele stanął książę Henryk Pobożny.

J.Matejko, Henryk książę Legnicki, polona.pl

Do decydującej bitwy doszło na polu pod Legnicą w 1241 roku. Niestety, podczas starcia wojska mongolskie pokonały polskie oddziały, a sam książę Henryk zginął podczas walki.

Przedwczesna śmierć księcia doprowadziła do rozpadu jego państwa i oddaliła w czasie zjednoczenie ziem polskich.

A.Lesser, Święta Jadwiga i Anna Czeska rozpaczające nad zwłokami Henryka Pobożnego, domena publiczna

Czy wiesz, że ... 

Historycy przypuszczają, że w bitwie pod Legnicą użyto po raz pierwszy gazów bojowych. Jan Długosz napisał, że “Tatarzy rozpuścili […] dym i wiew tak smrodliwy, że za rozejściem się tej zabójczej woni Polacy mdlejący i ledwo żywi ustali na siłach i niezdolnymi się stali do walki”.