Do księgarń trafiła książka prof. Antoniego Dudka „Historia Polityczna Polski 1989-2012”. „Mieliśmy podział postkomunistyczny, postsolidarnościowy, teraz mamy posmoleński. To trzeci wielki temat dzielący polityków i będzie obecny przez długie lata” – powiedział prof. Dudek.

Historyk i politolog prof. Antoni Dudek w swojej najnowszej książce podejmuje próbę ukazania współczesnej sytuacji politycznej, śledzi losy liderów partyjnych i kierowanych przez nich ugrupowań. Opisuje działania poszczególnych rządów oraz kontrowersje wokół kolejnych prezydentur: Wałęsy, Kwaśniewskiego, Kaczyńskiego i Komorowskiego. Przypomina najważniejsze konflikty ostatniego dwudziestolecia i mierzy się z najbardziej aktualnymi problemami.

                          Prof. Antoni Dudek

„Najtrudniej było mi pisać te ostatnie fragmenty książki, bo trzeba się było uwolnić od dychotomicznego spojrzenia, od narracji dwóch głównych formacji politycznych, które zdominowały polską scenę polityczną; mam na myśli narrację platformerską i pisowską” – powiedział PAP Dudek.

Jak przyznał historyk, najtrudniejszy do opisania był dla niego podrozdział o katastrofie smoleńskiej. „To było przecież apogeum emocji politycznych. Sposób, w jaki to opisałem, odbiega od tego, co zazwyczaj słyszymy w tych dwóch narracjach (PO i PiS). Ja się ustawiam z boku, tzn. nie przesądzam absolutnie przyczyn katastrofy smoleńskiej” – mówi autor.

„Natomiast wprowadzam w ogóle pojęcie podziału posmoleńskiego, mieliśmy podział postkomunistyczny, postsolidarnościowy, teraz mamy posmoleński. To trzeci wielki temat dzielący polityków i będzie obecny przez długie lata” – uważa historyk.

Według Dudka, konflikt PO-PiS jest kontynuacją podziału postsolidarnościowego, który zaznaczył się w obozie Solidarności w 1990 roku. Na pytanie, czy podział posmoleński nie jest tożsamy z podziałem postsolidarnościowym, historyk odpowiada, że jeżeli wczytać się w wypowiedzi niektórych polityków lewicy, np. Włodzimierza Cimoszewicza, to można znaleźć w nich bardzo krytyczny stosunek do polityki rządu Tuska wobec sprawy katastrofy. „To pokazuje, że sprawa smoleńska, choć obecnie wydaje się zdominowana przez PiS, będzie też w przyszłości wykorzystywana przez lewicę. Oczywiście jej politycy nie będą mówić o spisku czy zamachu, ale o błędach rządu PO już po katastrofie” – przekonuje politolog.

„Gdyby dać fragment z mojej książki o katastrofie do przeczytania politykom, to obie strony (PO i PiS) byłyby niezadowolone, bo ja idę w poprzek tych podziałów, uważam, że w Polsce można mieć jeszcze zdanie odrębne od tych dwóch głównych, dominujących nurtów” – uznał Dudek.

Zgodnie ze słowem wstępnym „Historia Polityczna Polski 1989-2012”, ma służyć przypomnieniu wydarzeń po 1989 roku. „Dzięki tym kontekstom można zrozumieć współczesną scenę polityczną. (...) Wyrosło już całe pokolenie Polaków, dla których ostatnia dekada XX wieku i początek nowego wieku stanowią już tylko historię. To politycy wywodzący się z tego pokolenia będą stopniowo przejmować ster rządów i im właśnie dedykuję tę pracę” – napisał Dudek.

Okładka „Historii Politycznej” to fotografia z 1992 r. przedstawiająca Donalda Tuska i Jarosława Kaczyńskiego, uśmiechniętych, ściskających sobie prawice.

„Przewrotne jest to zdjęcie na okładce pokazujące dwóch polityków, którzy symbolizują i nadają ton naszemu współczesnemu życiu politycznemu. Dziś się by ich nie dało tak pewnie sfotografować, ale warto pamiętać, że zrobiono je 5 czerwca 1992 roku, nazajutrz po obaleniu rządu Olszewskiego, gdy Kaczyński i Tusk grali przeciwko sobie bardzo ostro. Jeden bronił, drugi obalał” – przypomniał historyk.

Zdaniem Dudka to „przewrotne zdjęcie” wskazuje na element teatru, jaki od zawsze jest obecny w polityce. Przed wejściem do studia telewizyjnego politycy pozostają często w zupełnie innych relacjach niż na wizji. „Tam, gdzie nie ma kamer, np. w komisjach sejmowych, ta polityka nie jest taka straszna, jest bardziej konstruktywna, poważna, nie ma tej telewizyjnej demagogii” – powiedział Dudek.

Zgodnie z tym, co jest napisane w „Historii Politycznej”, nie można zrozumieć współczesnej sceny politycznej bez tego, co działo się na niej od ponad dwudziestu lat. Jak przyznał Dudek należy unikać w pracach historycznych łatwych ocen. „Ja mam bardziej centro-prawicowe spojrzenie, ale nie partyjne. I nie wmawiam nikomu, że moja książka jest apolityczna. Ona jest apartyjna. Apolityczność jest utopią, natomiast apartyjność jest możliwa, choć trudna” – powiedział PAP politolog.

„Historia Polityczna Polski 1989-2012” to czwarte „wcielenie” publikacji prof. Dudka dotyczących Polski po przełomie 1989 roku. Pierwszą publikacją z serii była książka „Pierwsze lata III Rzeczpospolitej”. Jak tłumaczy naukowiec: „Ta książka jest trochę jak drzewo, ma wiele słojów, ja do niej po prostu dokładam. Oczywiście trochę rzeczy usuwam, np. szczegółowe opisy kampanii wyborczych. Doszło jednak całe mnóstwo szczegółów, a całkowicie nowe są rozdziały dotyczące rządów PiS i PO”.

Antoni Dudek to politolog i historyk, profesor nauk humanistycznych, pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego i członek Rady Instytutu Pamięci Narodowej, autor i współautor kilku książek m.in.: „Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988-1990”, „PRL bez makijażu”, „Instytut. Osobista historia IPN”.

                                      Marianna Lutomska (PAP) / dzieje.pl