Zmarł Julian Ursyn Niemcewicz - Polish History Museum in Warsaw SKIP_TO
Visit Przejdź do sklepu
reading time:

Zmarł Julian Ursyn Niemcewicz

Urodził się 6 lutego 1757 r. w Skokach na ziemi brzeskiej, w rodzinie szlacheckiej. Ojciec, Marceli Niemcewicz, był podczaszym mielnickim. Julian zdobył wykształcenie w warszawskim Korpusie Kadetów. W 1777 r. został adiutantem księcia-generała Adama Kazimierza Czartoryskiego, zaś w latach 1783-1788 podróżował po krajach zachodnich. Po powrocie do kraju rozpoczął działalność polityczną. Był posłem inflanckim, członkiem Stronnictwa Patriotycznego, jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej oraz współautorem projektu Konstytucji 3 maja. Wydawał także polityczną "Gazetę Narodową i Obcą".
Podczas insurekcji był sekretarzem Tadeusza Kościuszki. W bitwie pod Maciejowicami został wzięty do niewoli i osadzony w twierdzy Pietropawłowskiej w Petersburgu. W 1796 r., po uwolnieniu, wyjechał razem z Kościuszką do USA. Do kraju wrócił w 1807 r. Został wówczas sekretarzem senatu w Księstwie Warszawskim, a potem Królestwie Kongresowym, oraz wizytatorem szkół. W 1822 r. zamieszkał w podwarszawskim Ursynowie, gdzie zajmował się ogrodnictwem i literaturą. Był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk, a od 1826 jego prezesem. Choć Powstanie Listopadowe powitał z umiarkowanym entuzjazmem, został członkiem Rządu Narodowego. W 1831 r. wyjechał do Londynu z misją uzyskania pomocy militarnej dla powstania. Misja się nie powiodła, a Niemcewicz nie powrócił do kraju, lecz w 1833 r. osiadł Paryżu. Na emigracji związał się ze stronnictwem Adama Czartoryskiego. Działał politycznie, pełnił funkcje honorowe, pisał pamiętniki. W życiu politycznym Niemcewiczowi zawsze towarzyszyła literatura, z której starał się także czerpać dochody na swoje utrzymanie. Zajmował się wieloma gatunkami literackimi, był wybitnym poetą, powieściopisarzem, dramaturgiem. Klasykę literatury tworzą jego dzieła takie jak: komedia polityczna Powrót posła, praca historyczna Dzieje panowania Zygmunta III, tragedia Władysław pod Warną, Śpiewy historyczne, powieści Dwaj panowie Sieciechowie i Jan z Tęczyna. Zmarł w wieku 84 lat w Paryżu. Został pochowany na cmentarzu w Montmorency.

WL

Fotografia: maska pośmiertna Niemcewicza na francuskiej fotografii z 1862 r., Polona, CC-BY-NC.